compost

Một số chia sẻ và lời khuyên khoa học cho việc ủ phân hữu cơ

Phân hữu cơ là nguồn tài nguyên quan trọng cho người nông dân hữu cơ. Nó là cách cải tạo đất và tái sử dụng chất thải phổ biến. Việc làm phân hữu không có cách nào đơn giản hơn “Ủ phân hữu cơ – Bạn chỉ cần cho nó thời gian” – Rick Carr – Chuyên gia sản xuất phân hữu cơ tại viện Rodale phát biểu. Và nếu bạn lưu ý cẩn thận đến một vài chi tiết trong quá trình thực hiện, bạn sẽ nhận được kết quả tốt hơn rất nhiều.

Nguyên liệu

Thành phần cơ bản

Bắt đầu với các vật liệu bạn có trong tay, bao gồm các phế phẩm của cây trồng – thành phần giàu cacbon và phân chuồng – thành phần giàu nito. Bạn có thể thêm lá, cỏ và chất thải sinh hoạt – nhiều thành phố cung cấp cho nông dân thành phần này. Các nhà mát chế biến thực phẩm địa phương (như nhà máy ngũ cốc, nhà máy bia và nhà máy rang xay café) , các hoạt động dịch vụ thực phẩm (tại các điểm như trường học, bệnh viện, siêu thị) cũng tạo ra chất thải hữu cơ mà họ có thể cung cấp cho các trang trại địa phương để hạn chế chi phí xử lý. Các khúc gỗ hoặc cành cây lớn cần phải được cắt nhỏ trước khi đưa vào ủ nhưng đừng quá quan trọng việc làm nhỏ tất cả các loại nguyên liệu. Carr nói “ Kích thước nguyên liệu nhỏ có thể làm tăng tốc quá trình phân hủy, nhưng lợi ích từ việc đó không thực sự đáng giá. Thời gian là miễn phí mà, nên hãy để nó làm việc đó.”

Tỷ lệ tốt nhất

Việc đạt được tỷ lệ tốt nhất giữa vật liệu “Xanh” và “Nâu” để tối đa hóa quá trình phân hủy luôn là một thách thức đối với những người mới bắt đầu tập ủ phân hữu cơ. Nhưng chỉ sau vài lần thử nghiệm bạn có thể trở nên chuyên nghiệp hơn. Bí quyết là luôn phải học hỏi từ những sai lầm. Hãy bắt đầu bằng tỷ lệ vật liệu “Nâu”: “Xanh” là 5:1. Hãy nhớ rằng, hàm lượng cacbon và nito sẽ thay đổi tùy theo nguyên liệu đầu vào và không nên phân biệt quá rạch ròi về nguyên liệu “xanh” và “nâu” mà hãy chú ý xem vật liệu “nâu” chứa bao nhiêu phần là “xanh” và ngược lại.

Kích thước nhỏ nhất

Bạn chỉ có thể xếp các nguyên liệu thành từng lớp khi bạn tập hợp được đủ chúng, nhưng cuối cùng chúng vẫn sẽ trộn lẫn vào nhau khi bạn chất thành đống. Hầu hết các nhà ủ phân chuyên nghiệp sẽ đề xuất với bạn một kích thước tối thiểu ban đầu cho đống ủ, nhưng bạn vẫn có thể làm nó rộng và cao hơn tùy thuộc vào trang thiết bị mà bạn có.

Quản lý vi sinh vật

Hoạt động của hệ sinh thái

Giống như đất, phân hữu cơ có một mạng lưới thức ăn phức tạp bao gồm sự đa dạng của các vi sinh vật. Các tác nhân quan trọng nhất là vi khuẩn và nấm, chúng sẽ ăn các nguyên liệu là thực vật.

Vi khuẩn 

Quá trình phân hủy sẽ bắt đầu với vi khuẩn có sẵn , tồn tại trên bề mặt nguyên vật liệu.Nhiệt độ được tạo ra trong quá trình vi sinh vật hoạt động cũng làm tăng tốc sự phân hủy. Có một sự thay đổi trong cấu hình vi sinh vật từ vi khuẩn ưa nhiệt độ trung bình (phát triển mạnh ở nhiệt độ vừa phải) sang vi khuẩn ưa nhiệt độ cao  xảy ra khi nhiệt độ bắt đầu tăng. Cuối cùng nó có thể đạt đến gần 77 độ C và giữ nguyên trong một thời gian ngắn cho đến khi tài nguyên trong đống ủ cạn kiệt. Nhiệt độ của đống ủ sẽ giảm và đó là một dấu hiệu để nhận biết quá trình ủ gần hòan tất. Việc đảo đống phân ủ sẽ giúp thêm oxi cho vi sinh vật nhưng quan trọng hơn là giúp những chỗ chưa phân hủy có thể phân hủy nhanh hơn. Khi vi khuẩn tiêu hóa thực vật, chúng giải phóng CO2 , acid humic và nhiệt lượng.

Nhu cầu không khí

Vi khuẩn hiếu khí hoạt động rất nhanh và hiệu quả trong quá trình ủ phân, chúng giải phóng nguồn dinh dưỡng cho cây trồng như là Nito, Photpho và Magie. Chúng cũng đòi hỏi đủ lượng oxy để tồn tại và họat động liên tục, vì vậy bạn cần đảo thường xuyên để cung cấp đủ oxy cho chúng. Khi không đủ oxy, vi khuẩn kỵ khí sẽ tăng số lượng và lấn át việc sử dụng tài nguyên. Chúng tạo ra các acid hữu cơ và amin (các chất giống như amoniac có mùi chua) và lấy mất nito của thực vật.

Hỗ trợ hoạt động

Xạ khuẩn là một nhóm vi khuẩn phức tạp hơn, chúng tương tự như nấm. Chúng hoạt động ở nhiệt độ vừa phải, phân hủy các vật liệu khó như cellulose, tinh bột và lignin. Chúng cũng giải phóng ra nito cho thực vật hấp thụ.

Xạ khuẩn làm cho đống phân ủ có mùi thơm của đất rất dễ chịu.Sợi nấm cũng phá vỡ cellulose và lignin sau khi vi khuẩn đã tiêu thụ đường đơn đã có sẵn. Vào cuối chu trình, nấm trở thành chất phân hủy chiếm ưu thế hơn.

Đừng lãng phí tiền vào những chất kích thích quá trình phân hủy – Carr khuyên “ Tất cả mọi thứ bạn cho vào đống ủ và không khí là tất cả những gì vi sinh vật cần”

Kiểm soát nhiệt độ

Tiêu chuẩn hữu cơ

Chương tình quốc gia về hữu cơ của Bộ Nông Nghiệp Mỹ đã hướng dẫn cách nông dân hữu cơ cách để quản lý phân ủ của họ. Các quy định nêu rõ ràng rằng phân ủ thành phẩm có tỷ lệ cacbon:nito trong khoảng từ 15/1 đến 30/1. Một điều cũng rất quan trọng là nhiệt độ của đống ủ phải duy trì trong khoảng từ 55-77 độ C trong 15 ngày liên tiếp và toàn bộ đống ủ phải được đảo ít nhất 5 lần trong 15 ngày đó để đảm bảo rằng bất kỳ mầm bệnh nào của con người có tng nguyên liệu thô đều sẽ bị tiêu diệt. Quá trình ủ phân của bạn phải được ghi lại băng hồ sơ nhiệt độ. Nếu đống ủ không đạt đc các mốc nhiệt độ yêu cầu, phân hữu cơ vẫn phải được xử lý như là phân “sống”.

Diệt hạt cỏ dại

Khi nhiệt độ đống ủ lên tới 60 độ C, nó cũng sẽ tiêu diệt các mầm bệnh và hạt cỏ dại.

Nhiệt độ chuẩn

Khi đống ủ của bạn đạt đúng thể tích, vi khuẩn bắt đầu sinh nhiệt. (Nhiệt độ không khí quá lạnh cũng sẽ làm chậm quá trình này). Sau vài ngày hoặc vài tuần, nhiệt độ đống ủ sẽ bắt đầu giảm. Sau đó là lúc đống ủ cần được đảo để cung cấp thêm không khí, phân phối lại độ ẩm và trộn đều vi sinh vật ở bề mặt nguyên liệu. Đảo trộn đống ủ một cách cẩn thận, di chuyển nguyên vật liệu từ trong ra ngoài và ngược lại. Đống ủ sẽ nóng trở lại nhưng có thể sẽ không còn nóng như lần trước nữa, sau đó nó sẽ lại hạ nhiệt, đó là lúc bạn cần đảo trộn lần nữa. Lặp lại quá trình này cho đến khi nhiệt độ không còn tăng nữa.

Kết thúc

Kiểm tra bằng xúc giác

Quá trình ủ phân hoàn thành khi đống ủ không còn nóng lên nữa. Bạn sẽ thấy thể tích đống ủ bị giảm so với ban đầu và không thể nhận ra nguyên liệu đầu vào nữa (trừ các khúc gỗ lớn). Một số ít thành phần có màu nâu sẫm và vụn, gần giống như vụn bánh socola và có mùi đất.

Xử lý vấn đề

Nếu đống ủ của bạn không nóng lên và các loại vật liệu quá khô, hãy làm ẩm chúng khi bạn đảo trộn. Ở những vùng có khí hậu rất ẩm ướt hoặc rất khô, cần che phủ đống ủ bằng một tấm bạt để cách ẩm hoặc giữ lại độ ẩm. Nếu đống ủ của bạn có mùi hôi hoặc quá ướt, hãy thêm nhiều vật liệu “Nâu” và đảo nó nhiều lần để làm giảm độ ẩm.

Thời giam ủ

Khi bạn ngừng thêm vật liệu mới vào đống ủ, thời gian phân hủy sẽ thay đổi từ 3 tháng đến 8 tháng, tùy thuộc vào tần suất bạn đảo và nguyên liệu đầu vào. Tuy nhiên, sẽ không có gì lạ nếu một vài người họ ủ đến 12 tháng. Để đảm bảo nguồn cũng cấp phân ổn định, hãy bắt đầu một đống ủ mới ít nhất mỗi năm một lần.

Công cụ đo nhiệt độ

Rick Carr đề xuất 1 loại nhiệt kế đo nhanh ($149, reotemp.mybigcommerce.com) có thể đọc nhiệt độ từ 0 – 93 độ C

Các sử dụng nhiệt kế.

Đưa đầu cảm biến của nhiệt kế vào giữa đống ủ và đợi đến khi kim chỉ đứng im. Nếu bạn là một trang trai hữu cơ được chứng nhận, bạn cần đo và ghi lại nhiệt độ hàng ngày cho đến khi bạn đáp ứng được yêu cầu 15 ngày của “Chương trình quốc gia” hoặc nếu bạn sử dụng nhiệt độ chỉ để biết khi nào cần đảo, bạn chỉ cần đo 1-2 lần/tuần là đủ – Carr nói.

Tác giả: Jean Nick – A SCIENTIST SHARES INSIGHTS AND TIPS FOR MANAGING COMPOST PILES

Nguồn: rodaleinstitute.org

Related Articles

Hướng dẫn sản xuất rau hữu cơ

Cẩm nang giới thiệu đến các bạn những nguyên tắc và cách thực hiện cơ bản trong sản xuất rau hữu cơ. Một tài liệu đào tạo về Nông nghiệp hữu cơ vùng nhiệt đới từ ADDA – Văn phòng tổ chức “Phát triển nông nghiệp Châu Á – Đan Mạch” tại Việt Nam.

Gieo mầm trên sa mạc

Cuốn sách này chủ yếu là về thực hành, và dù đã không có được lượng độc giả rộng khắp như cuốn Cuộc cách mạng một-cọng-rơm, nó vẫn rất đáng đọc, đặc biệt là với những ai quan tâm tới việc đưa những phương pháp làm nông tự nhiên của ông Fukuoka vào thực hành trên mảnh đất của chính mình.

[Infographic] Tìm hiểu về Nước & Vòng tuần hoàn của nước

Vòng tuần hoàn nước là gì? đó chính là sự tồn tại và vận động của nước trên mặt đất, trong lòng đất và trong bầu khí quyển của trái đất. Nước trái đất luôn vận động và chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác, từ thể lỏng sang thể hơi rồi thể rắn và ngược lại. Vòng tuần hoàn nước đã và đang diễn ra từ hàng tỉ năm và tất cả cuộc sống trên trái đất đều phụ thuộc vào nó, trái đất chắc hẳn sẽ là một nơi không thể sống được nếu không có nước.

Chuyển Đổi Hữu Cơ – Tại sao là hữu cơ?

Trong 70 năm, viện Rodale là người tiên phong trong nghiên cứu, giáo dục và tiếp cận phương pháp hữu cơ, ủng hộ các kỹ thuật sản xuất hữu cơ như một phương tiện mới để cải thiện sức khỏe con người và môi trường. Những nghiên cứu của chúng tôi giúp khởi động phong trào hữu cơ trên toàn thế giới và tiếp tục cung cấp dữ liệu khoa học đáng tin cậy không chỉ cho nước Mỹ mà cho cả thế giới.

Responses