Cây rau làm thuốc

Những loại rau thường trồng nhất là rau cải, cải bắp, su hào, cải hoa, su su, cà, cà chua, cà rốt, mồng tơi (có thể trồng cho mọc leo hoặc cắt ngọn lấy chồi), mùng, môn, bạc hà, hành, hẹ, tỏi, ớt húng quế, và nhiều loại rau gia vị khác. Có thứ được trồng làm hàng rào như rau ngót. Ở các ao hồ, dân ta thường trồng rau muống, rau cần, rau dừa – mà rau muống là món rau thường dùng nhất hiện nay ở khắp miền Bắc, Trung, Nam. Ở ruộng, ta hay trồng rau lang, cà và các loại rau cải, các loại đậu như đậu dải áo, đâu đũa.

Nơi có đất đồi nhiều, người ta trồng sắn trồng môn. Các loại cây cảnh nhưng cũng có lá và hoa dùng được làm rau ăn như đinh lăng, hoa hiên, hoa thiên lý, sen cạn. Cũng có những loại cây trồng ăn quả nhưng cũng có lá non dùng làm rau lá xoài, lá cóc lá điều.

Có loại rau trồng, lại có loại mọc hoang dại. Có loại cây rau thảo mộc bò như rau má, rau sam, có loại mọc ở nước như rau mương. Có loại là cây thảo, có loại là cây nhờ, có loại là cây leo, có loại là cây gỗ.

Thông thường nhất ta hay sử dụng là ngọn non, nhiều khi dùng quả non hay quả chín, hoặc dùng thân rễ, thân hành hoặc củ. Cũng có khi dùng hoa và cuốn hoa, dùng thân cây hoặc dùng hạt.

Trong dân gian thường có câu “Cơm không rau như đau không thuốc”. Điều đó chứng tỏ nhân dân ta đã xác nhận giá trị dinh dưỡng của rau trong đời sống. Cây rau đối với chúng ta không chỉ là thực phẩm dùng ăn hàng ngày mà đặc biệt là trong hầu hết các loại đó còn có công dụng ít hoặc nhiều trong việc phòng trị bệnh.

Phó tiến sĩ Võ Văn Chi đã tổng hợp các công trình nghiên cứu và tư liệu biên soạn nên cuốn CÂY RAU LÀM THUỐC với 154 các loại rau phổ biến ở nước ta. Tác phẩm được xuất bản hơn 20 năm trước. Nhân ngày Thầy thuốc Việt Nam 2020, xin chia sẻ đến các bạn tác phẩm tuyệt vời này.

Trích lời tựa tác phẩm. 

Tải về:  Cây rau làm thuốc (PDF)